Nafaka Artırım Davası Nedir? 2025 Güncel Rehber
Boşanma davaları sonrasında verilen nafaka kararları, tarafların mali durumları ve ülkenin ekonomik koşulları doğrultusunda zaman içinde yetersiz hale gelebilir. Bu durumda, nafaka alan tarafın mevcut nafaka miktarının artırılması amacıyla nafaka artırım davası açması mümkündür. Türkiye’de en çok karşılaşılan dava türlerinden biri olan nafaka artırım davası, hem yoksulluk nafakası hem de iştirak nafakası için gündeme gelebilir.
Bu yazıda; nafaka artırım davasının şartları, hukuki dayanakları, yetkili ve görevli mahkeme bilgileri, zamanaşımı süresi ve dava açma süreci hakkında güncel ve ayrıntılı bilgiler yer almaktadır.
Nafaka Türleri Nelerdir?
Nafaka; boşanma kararı ile birlikte ya da sonrasında, eşlerin ekonomik gücü ve çocukların ihtiyaçları dikkate alınarak mahkeme tarafından hükmedilen bir ödeme yükümlülüğüdür. En sık karşılaşılan nafaka türleri şunlardır:
Yoksulluk Nafakası: Boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek olan tarafa, diğer eşin mali gücü oranında bağlanan nafaka türüdür.
İştirak Nafakası: Boşanma sonrası, velayeti kendisinde olmayan eşin, çocuğun eğitim, sağlık ve genel giderlerine katkıda bulunması amacıyla ödemekle yükümlü olduğu nafaka türüdür.
Tedbir Nafakası: Boşanma süreci devam ederken mahkemenin, geçici ekonomik dengeyi sağlamak amacıyla hükmettiği nafakadır.
Yardım Nafakası: Reşit olan fakat öğrenim hayatı devam eden veya kendi geçimini sağlayamayan çocuklar için ödenen nafaka türüdür.
Nafaka Artırım Davası Neden Açılır?
Nafaka miktarı, zamanla ekonomik koşullar, enflasyon, alım gücündeki düşüş, tarafların gelir seviyesindeki değişiklikler nedeniyle yetersiz hale gelebilir. Aşağıdaki durumlarda nafaka artırım davası açılması mümkündür:
Ülke genelinde yaşanan yüksek enflasyon oranları
Nafaka veren kişinin gelirinde artış (terfi, miras, iş değişikliği vb.)
Nafaka alan kişinin yaşam standartlarının artan ihtiyaçlara uyum sağlayamaması
Çocuğun eğitimi, sağlık harcamaları, okul giderleri gibi kalemlerde ciddi artış
Paranın satın alma gücünde düşüş yaşanması
Bu tür nedenlerin oluşması halinde nafaka alan kişi, nafaka artırım talebi ile mahkemeye başvurabilir.
Nafaka Artırım Davasının Hukuki Dayanağı
Nafaka artırım talepleri, Türk Medeni Kanunu’nun 176. maddesi kapsamında düzenlenmektedir:
“Tarafların mali durumlarının değişmesi veya hakkaniyetin gerektirdiği hallerde, iradın artırılmasına veya azaltılmasına karar verilebilir.”
Bu hükme dayanarak, nafaka alacaklısı veya nafaka borçlusu, nafaka miktarında artış ya da azalma talebiyle mahkemeye başvurabilir. Ayrıca, mahkemeler nafaka kararlarında, ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi) oranında yıllık artış hükmü kurarak tarafların yeniden dava açmak zorunda kalmaksızın nafakanın otomatik olarak güncellenmesini sağlayabilir.
Görevli ve Yetkili Mahkeme
Görevli Mahkeme: Nafaka artırım davasına bakmaya Aile Mahkemesi yetkilidir.
Yetkili Mahkeme: Davayı açacak kişi, nafaka alacaklısının yerleşim yerindeki Aile Mahkemesi’nde davayı açmalıdır.
Bu kurallara uygun açılmayan davalarda usul hatası nedeniyle dava reddedilebilir.
Zamanaşımı Süresi
Nafaka artırım davası, nafaka süresi devam ettiği müddetçe her zaman açılabilir. Ancak geçmişe dönük alacaklar için 10 yıllık zamanaşımı süresi geçerlidir. Bu şu anlama gelir:
Nafaka devam ettiği sürece, artırıma ilişkin dava açılabilir.
Ancak 5 yıl önce yetersiz kalan nafaka için bugün artırım istenemez; artırım kararı dava tarihinden itibaren geçerli olur.
10 yıl geçmişse, geriye dönük nafaka alacağı zamanaşımına uğramış sayılır.
Bu noktada hak kaybı yaşanmaması adına zamanında dava açılması büyük önem taşır.
Nafaka Artırım Davası Nasıl Açılır?
Dava Açmak İçin Gerekli Şartlar:
Mevcut nafaka kararının varlığı
Ekonomik koşullarda değişiklik (gelir-gider dengesi, enflasyon vb.)
Haklı ve somut gerekçeler (çocuk masraflarındaki artış, alım gücündeki düşüş)
Delil sunumu (maaş bordrosu, fatura, okul gideri vb.)
Dava Dilekçesi Nasıl Hazırlanır?
Mahkemeye hitaben yazılır.
Mevcut nafaka kararı ve tarih belirtilir.
Nafaka miktarının neden yetersiz hale geldiği açıklanır.
Gerekçeyi destekleyen belgeler eklenir.
Yeni talep edilen nafaka miktarı açıkça belirtilir.
Dava sürecinde uzman bir aile hukuku avukatından destek alınması, sürecin hızlı ve etkili ilerlemesi açısından önemlidir.
Sıkça Sorulan Sorular
Nafaka artırımı ne zaman geçerli olur?
Mahkemenin karar tarihinden itibaren nafaka artırımı geçerli olur. Geriye dönük artış uygulanmaz.
Her yıl nafaka artırımı olur mu?
Mahkeme, kararında ÜFE oranında yıllık artış hükmü koymuşsa, nafaka her yıl otomatik olarak güncellenir. Böyle bir hüküm yoksa yeniden dava açmak gerekir.
Nafaka artışı neye göre belirlenir?
Mahkeme; tarafların gelir durumuna, çocuğun ihtiyaçlarına, ekonomik göstergelere ve ÜFE oranlarına göre karar verir.
Nafaka artırımı davası kaç kez açılabilir?
Nafaka süresi boyunca her zaman ve gerektiğinde birden fazla kez nafaka artırımı talep edilebilir.
Uzman Hukuki Destek Alın
Nafaka artırım davası; doğru gerekçelendirilmediğinde, eksik belgelerle açıldığında veya usul hataları yapıldığında ret kararıyla sonuçlanabilir. Bu tür davaların başarılı şekilde yürütülmesi, alanında uzman bir avukat ile mümkün olabilir.
Selvi Hukuk Bürosu, nafaka artırım davalarında müvekkillerine etkili, hızlı ve yasal çözüm yolları sunarak hak kaybını önlemeyi hedefler.