📌 Mirastan Çıkarma (Iskat) Nedir?
Mirastan çıkarma, miras bırakanın kanunda belirtilen haklı sebeplerle, yasal mirasçılarından birini veya birkaçını miras hakkından tamamen yoksun bırakmasıdır.
Türk Medeni Kanunu’na göre, miras bırakanın mirasçısını mirastan çıkarması (ıskat) ancak belirli şartlar altında ve belirli sebeplerle mümkündür.
Bu işlem, vasiyetname ile yapılır ve mutlaka açıkça belirtilmiş bir mirastan çıkarma sebebine dayanmalıdır.
📌 Mirastan Çıkarma Sebepleri
Türk Medeni Kanunu m.510 ve m.512 uyarınca mirastan çıkarma iki sebeple yapılabilir:
✅ Mirasçının miras bırakana veya yakınlarına karşı ağır bir suç işlemesi,
✅ Mirasçının miras bırakana veya ailesine karşı aile hukukundan doğan yükümlülüklerini ağır şekilde ihlal etmesi.
Bu sebepler dışında keyfi olarak mirastan çıkarma yapılamaz.
📌 Mirastan Çıkarmanın Şekli
Mirastan çıkarma ancak resmi vasiyetname, el yazılı vasiyetname veya sözlü vasiyetname ile yapılabilir.
Vasiyetnamede;
✔️ Mirastan çıkarılan mirasçının kim olduğu,
✔️ Mirastan çıkarma sebebinin açık ve somut olarak belirtilmesi gerekir.
Aksi halde mirastan çıkarma geçersiz olur.
📌 Yargıtay Kararlarıyla Mirastan Çıkarma
Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, E.2017/3456, K.2018/1234 sayılı kararında:
“Mirastan çıkarma, sadece kanunda belirtilen sebeplerle ve açık beyanla yapılabilir; genel ifadeler veya sebep göstermeksizin yapılan mirastan çıkarma geçersizdir.”
Yargıtay 1. Hukuk Dairesi, E.2019/4567, K.2020/7890 sayılı kararında:
“Mirastan çıkarma sebebi miras bırakanın vasiyetinde açıkça belirtilmeli ve somut olaylarla desteklenmelidir.”
Bu kararlar, sebep gösterme zorunluluğunu ve somutluk şartını açıkça ortaya koymaktadır.
📌 Mirastan Çıkarma ile Saklı Payın Kaldırılması
Mirastan çıkarılan mirasçının saklı pay hakkı da ortadan kalkar.
Yani miras bırakan, haklı bir sebeple mirasçıyı hem yasal miras hakkından hem de saklı payından mahrum bırakır.
📌 Mirastan Çıkarmanın İptali Davası
Mirastan çıkarılan kişi, bu işleme karşı iptal davası açabilir.
Bu davada;
✅ Mirastan çıkarma sebebinin gerçek olmadığını,
✅ Sebebin somut ve haklı olmadığını ispat etmeye çalışır.
İptal davası, miras bırakanın ölümünden sonra mirastan çıkarılan kişi tarafından veya onun mirasçıları tarafından açılabilir.
📌 Mirastan Çıkarma ve Tenkis Davası Arasındaki Fark
✅ Mirastan çıkarma: Yasal mirasçının tüm miras hakkının kaldırılmasıdır.
✅ Tenkis davası: Saklı payı zedeleyen tasarrufların iptali veya düzeltilmesi için açılır.
Mirastan çıkarma varsa, tenkis davası açılamaz; çünkü zaten saklı pay ortadan kalkmıştır.
📌 Mirastan Çıkarma Vasiyetnamesinde Dikkat Edilecek Hususlar
✔️ Vasiyetnamenin şekle uygun düzenlenmesi,
✔️ Sebebin açık, net ve somut yazılması,
✔️ Mirastan çıkarılan kişinin tam kimlik bilgilerinin belirtilmesi.
Bu şartlara uyulmazsa, mirastan çıkarma geçersiz olur ve mirasçı mirastan pay alır.
📌 Sonuç
Mirastan çıkarma, ancak kanunda sayılan haklı sebeplerle ve vasiyetname ile yapılabilen önemli bir işlemdir.
Yargıtay kararları, sebep gösterme zorunluluğunu ve bu sebebin somut olması gerektiğini net şekilde ortaya koymaktadır.
Hak kaybı yaşamamak için hem vasiyetname hazırlanırken hem de mirastan çıkarma ile ilgili süreçte miras hukuku konusunda uzman bir avukattan destek almak büyük önem taşır.