📌 Tapu İptal ve Tescil Davası Nedir?
Tapu iptal ve tescil davası, bir taşınmaz üzerindeki tapu kaydının hukuka aykırı şekilde oluşturulduğu veya devredildiği durumlarda, tapunun iptali ve gerçek hak sahibine tescili amacıyla açılan davadır.
Bu dava, taşınmaz hakkının korunması ve gerçek malik ile sicil arasındaki uyumun sağlanması için önemli bir hukuki yoldur.
📌 Hangi Durumlarda Tapu İptal ve Tescil Davası Açılır?
✅ Hile veya aldatma (muris muvazaası),
✅ Yolsuz tescil (hukuki sebep yokken yapılan tescil),
✅ Kadastro hataları,
✅ Yanıltıcı beyan veya sahtecilik,
✅ Miras bırakanın, mirasçıları aldatmak amacıyla yaptığı satış ve devralar.
Bu davalar, özellikle muris muvazaası ve yolsuz tescil iddialarında sıkça açılır.
📌 Yargıtay Kararlarıyla Tapu İptal ve Tescil Davası
Yargıtay 1. Hukuk Dairesi, E.2018/4567, K.2019/8745 sayılı kararında:
“Muris muvazaası ile yapılan işlemlerde tapu iptali ve tescil davası, gerçek hak sahipliğinin korunmasını amaçlar.”
Yargıtay 8. Hukuk Dairesi, E.2019/1234, K.2020/5678 sayılı kararında:
“Yolsuz tescilde tapu iptal ve tescil davası, hukuki sebebe dayanmayan tescilin düzeltilmesini sağlar.”
Bu kararlar, davanın amacının hukuka aykırı durumların düzeltilmesi olduğunu açıkça ortaya koyar.
📌 Davanın Şartları ve İspat Yükü
Tapu iptal ve tescil davası açacak kişinin, gerçek malik olduğunu ispat etmesi gerekir.
Mahkemeler, genellikle şu delillere bakar:
✅ Tanık beyanları,
✅ Belgeler ve sözleşmeler,
✅ Bilirkişi raporları,
✅ Keşif ve kadastro kayıtları.
İspat yükü, davayı açan gerçek hak sahibine aittir.
📌 Dava Kimlere Karşı Açılır?
Bu dava genellikle:
✅ Tapu kaydında malik olarak görünen kişiye,
✅ Malik ölmüşse mirasçılarına,
✅ Bazen devralan 3. kişilere karşı açılır.
📌 Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süreler
Tapu iptal ve tescil davalarında genelde hak düşürücü süre yoktur.
Ancak kazandırıcı zamanaşımı (20 yıl) veya zilyetlik gibi durumlar, davanın reddine yol açabilir.
Muris muvazaasına dayanan davalar ise zamanaşımına tabi değildir.
📌 Bilirkişi ve Keşif Süreci
Mahkeme, taşınmazın durumu ve hukuki geçmişi hakkında bilirkişi incelemesi yapar.
Yerinde keşif ve bilirkişi raporu, özellikle kadastro hataları ve fiili kullanım durumlarında belirleyici olur.
📌 Tapu İptal ve Tescil Davasının Sonucu
Mahkeme, tapu kaydının hukuka aykırı olduğuna kanaat getirirse:
✅ Kayıt iptal edilir,
✅ Gerçek hak sahibine tescil edilir.
Kararın kesinleşmesinden sonra tapu müdürlüğüne bildirilir ve sicil düzeltilir.
📌 Muris Muvazaası ve Tapu İptal Davası
Türk hukukunda en yaygın tapu iptal davası türlerinden biridir.
Muris, mirasçıları mirastan mahrum bırakmak için görünürde satış veya bağış yaparak tapuyu devreder.
Yargıtay kararları, muvazaa ile yapılan bu tür işlemleri geçersiz sayar ve tapunun iptaline karar verir.
📌 Sonuç
Tapu iptal ve tescil davası, taşınmaz mülkiyetinin gerçek sahibine iadesi için önemli bir yoldur.
Hukuka aykırı tesciller, muvazaa veya sahtecilik gibi durumlarda açılarak, tapudaki yanlışlık düzeltilir.
Yargıtay kararları, davanın gerçek hak sahipliğini ve hukuka uygunluğu esas alır.
Hak kaybı yaşamamak için mutlaka gayrimenkul hukuku konusunda uzman bir avukattan destek almak tavsiye edilir.